قواعد درس دهم :

جمله اسميه : جمله اي است كه غالباً با اسم شروع مي شود و دو ركن دارد
مبتدا، خبر
1. مبتدا : اسمي كه غالباً در ابتداي جمله مي آيد و درباره آن خبر مي دهيم مانند (المؤمن) در جمله (المؤمن صبورُ)
2. خبر : كلمه يا كلماتي است كه غالباً بعد از مبتدا مي آياد و درباره مبتدا خبرمي دهد و معني جمله را كامل مي كند. مانند : (صبور) در جمله المؤمن صبورٌ اعراب مبتدا و خبر هردو رفع است و به عبارت ديگر مبتدا و خبر مرفوع هستند و علامت رفع آنها غالباً ( -ٌ يا –ُ ) است.
خبر معمولاً از لحاظ مذكر و مؤنث از مبتدا تبعيت مي كند.
جاءَ الطالبُ : فعل و فاعل
الطالبُ جاء : مبتدا و خبر

براي يافتن خبر پي بردن به مفهوم عبارت راهگشاست. ترجمه و معناي جمله خبر را مشخص مي كند.

خبر غالباً به يكي از سه صورت زير مي آيد :
1. مفرد (مؤمن صبورٌ)
2. جمله فعليه (المسلمُ يَصْدقُ)
3. جار و مجرور(النجاةُ في الصّدق)

اعراب كلمات مبني ( ضماير، اشاره ، ....) محلي است.
اعراب جمله و شبه جمله نيز محلي است.
بنابراين در مبتدا و خبر، ضماير و اسم هاي اشاره و جمله ها و شبه جمله ها محلاً مرفوع مي باشند.
محلي يا محلاً : يعني كلمه مورد نظر در محلي قرار گرفته كه اعراب خاصي را مي طلبد اما از گرفتن آن ناتوان است.
مثلاً وقتي مي گوئيم : هذا در جمله هذا كتابٌ
محلاً مرفوع است يعني اين كلمه در محلي و موقعيتي واقع شده كه بايد مرفوع مي شد اما از گرفتن اعراب رفع ناتوان است.